Opublikowano: 9 grudnia 2022
Rozwój choroby alkoholowej a co za tym idzie uzależniania od alkoholu to proces. Chorobą alkoholowa charakteryzuje się obecnością poszczególnych faz. Według klasyfikacji Jedlinka wyróżnia się cztery główne fazy choroby alkoholowej. Są to faza prealkoholowa, ostrzegawcza, krytyczna i przewlekła.
Uzależnienie od alkoholu
Definicja uzależniania od alkoholu brzmi następująco. Uzależnienie to choroba, która polega na używaniu danej substancji w sposób kompleksowy pomimo świadomości negatywnych konsekwencji. Uzależnienie od alkoholu objawia się zarówno psychicznie jak i fizycznie. Chorobą alkoholowa objawia się głodem alkoholowym, brakiem kontroli nad własnym życiem, brakiem kontroli nad piciem, pogorszeniem relacji z bliskimi, zaniedbywaniem obowiązków, koncentracji życia jednostki na alkoholu, alkoholowym zespołem abstynencyjnym po odstawieniu alkoholu, problemami zdrowotnymi takimi jak zapalenie trzustki czy problemy z wątrobą.
Fazy choroby alkoholowej według Elvina Mortona Jellinka
Klasyfikacja Jellinka wyróżnia cztery główne fazy choroby alkoholowej. Jest to faza prealkoholowa, ostrzegawcza, krytyczna oraz przewlekła.
Faza prealkoholowa
Na początku tej fazy jednostka dostrzega pozytywne działanie alkoholu. W fazie tej jednostka zawsze spożywa alkohol w towarzystwie, z czasem zaczyna szukać dodatkowych okazji, aby móc napić się alkoholu. Osoba zaczyna traktować alkohol jako lekarstwo na wszelkie zło. Jednostka sięga po alkohol wtedy, gdy jest zmęczona, smutna, zła czy miała ciężki dzień. Traktuje alkohol jako nagrodę i zasłużony sposób na relaks. Coraz częściej nie jest w stanie poradzić sobie z trudnymi i stresowymi sytuacjami bez konsumpcji alkoholu. Jest to faza choroby alkoholowej, która niezauważona może trwać nawet kilka lat. Organizm zaczyna tolerować coraz większe dawki alkoholu, przez co osoba, aby odczuwać pożądany stan upojenia alkoholowego musi spożywać coraz większe dawki alkoholu.
Faza ostrzegawcza
Faza ostrzegawcza rozpoczyna się w momencie, gdy jednostka zaczyna miewać zaniki pamięci związane ze spożywaniem alkoholu. To stan potocznie nazywany urwanym filmem. Osoba nie pamięta co robiła ani mówiła po spożyciu alkoholu. Z czasem luki w pamięci mogą pojawić się nawet po spożyciu małych ilości alkoholu. Osoba ta coraz częściej sięga po alkohol w ukryciu i tajemnicy przed innymi. Bardzo często pije alkohol w samotności. Występują zmiany w zachowaniu osoby po spożyciu substancji wysokoprocentowych. W tej fazie osoba nie szuka już okazji do picia, sięga po alkohol wtedy, gdy ma na to ochotę. W trakcie tej fazy osoba doświadcza wyrzutów sumienia. Pojawiają się one z powodu ilości spożytego alkoholu oraz zachowania wywołanego alkoholem. Osoba w tej fazie próbuje racjonalizować własne picie oraz usprawiedliwiać swoje zachowanie. Tłumaczy sobie i najbliższym, że przecież każdy ma prawo się napić, nie robi niczego złego, picie to tylko sposób na relaks. Dochodzące do osoby głosy os najbliższych o tym, że prawdopodobnie ma problem z alkoholem powodują złość i agresję jednostki.
Faza krytyczna
Faza krytyczna rozpoczyna się wraz z momentem, gdy osoba uzależniona traci kontrolę nad własnym piciem. Nie jest w stanie odmówić spożycia alkoholu, nie kontroluje ilości wypijanego alkoholu oraz nie potrafi zakończyć picia. Osoba pijąca alkohol problemowo może składać bliskim obietnice o zaprzestaniu picia jednak nie jest w stanie ich dotrzymać. Jednostka może podejmować się abstynencji na krótki okres, aby udowodnić sobie oraz bliskim, że nie ma problemu z alkoholem. Życie jednostki koncentruje się na alkoholu oraz jego spożywaniu. Jednostka porzuca dotychczasowe zainteresowania, hobby oraz inne sposoby na spędzanie wolnego czasu. Osoba uzależniona zaniedbuje rodzinę, relacje, oraz posiadane obowiązki. Zaczynają się problemy w pracy, w relacjach społecznych. Bardzo często pojawiają się problemy finansowe. Osoba zaczyna mieć również problemy seksualne. U osoby w tej fazie choroby alkoholowej pojawiają się również objawy głodu alkoholowego. Osoba odczuwa uczucie bezradności, bezsilności, pustki. Diametralnie spada samoocena jednostki oraz poczucie własnej wartości.
Faza przewlekła
Jest to faza, w której osoba uzależniona traci kontrolę nad własnym życiem. To okres, w którym jednostka pije alkohol w znacznych ilościach. Osoba nie odczuwa wyrzutów sumienia z powodu swojego zachowania. Aby nie odczuwać objawów alkoholowego zespołu abstynencyjnego osoba cały czas pozostaje pod wpływem alkoholu, a pierwszą dawkę alkoholu przyjmuje po obudzeniu. W tej fazie obniża się tolerancja jednostki na alkohol. Już kilka kieliszków alkoholu etylowego potrafi doprowadzić do stanu upojenia alkoholowego. Ciągłe pozostawanie pod wpływem alkoholu negatywnie wpływa na organizm oraz jego narządy wewnętrzne. Zaczynają pojawiać się choroby takie jak zapalenie trzustki, marskość wątroby. Osoba nie odczuwa uczuć wyższych. Pojawiają się zaburzenia układu nerwowego, zachodzą zmiany charakterologiczne. Spowolnione zostaje myślenie logiczne oraz motoryka duża i mała. Zaprzestanie spożywania alkoholu lub znaczne zmniejszenie dawki alkoholu skutkuje występowaniem alkoholowego zespołu abstynencyjnego. Charakteryzuje się on objawami takimi jak drżenie mięśni, wymioty, nudności, biegunka, bóle i zawroty głowy, osłabienie organizmu. W ostrej fazie mogą pojawiać się napady epilepsji, halucynacje oraz majaczenie i omamy.
Fazy choroby alkoholowej według Tabusa
Wyróżnił on 13 -stopniową skalę, która pomaga w określeniu zaawansowania choroby alkoholowej.
- To spożywanie alkoholu w sytuacjach towarzyskich w umiarkowanych ilościach
- Zaczyna się nadużywanie alkoholu, pojawiają się luki w pamięci
- Zaczynają pojawiać się objawy głodu alkoholowego
- Jednostka traci kontrolę nad ilością wypitego alkoholu
- Racjonalizowanie i usprawiedliwienie swojego picia
- Objawy alkoholowego zespołu abstynencyjnego. Jednostka zapija kaca, aby nie odczuwać przykrych objawów
- Picie w samotności i tajemnicy
- Pojawiają się zaburzenia układu nerwowego
- Koncentracja na alkoholu
- Występuje poczucie winy, wyrzuty sumienia oraz kac moralny
- Występują stany lękowe
- Niekontrolowane picie alkoholu do nieprzytomności
- Następuje potrzeba pomocy specjalistów. Jednostka sama nie jest w stanie zaprzestać picia
Aby podjąć leczenie choroby alkoholowej należy zdać sobie sprawę z posiadanego problemu. Nałóg rozwija się, prowadzi do wyniszczenia organizmu a bez pomocy może doprowadzić do śmierci jednostki. Przed podjęciem leczenia choroby alkoholowej najlepiej jest przeprowadzić odtruwanie organizmu. Pomaga to utrzymać stan abstynencji na dłuższy okres. Dla osób, które świadomie zdecydowały się o zaprzestaniu używania alkoholu, lekarz może zalecić zastosowanie wszystko alkoholowej. To zbiór 8-10 tabletek, które zostają podane podskórnie. Uwalniają one substancje czynną do krwi pacjenta. Lek ten w połączeniu z minimalną dawka alkoholu wywołuje objawy zatrucia alkoholowego. Działanie to ma zniechęcić osoby do spożywania alkoholu. Objawia się bólami głowy, wymiotami, drżeniem mięśni czy kołataniem serca.